In maart 2020 werd NTR televisie-serie De Bodem In Zicht over grondstoffen en duurzaamheid uitgezonden. Voor de aflevering over steenkool vroeg de redactie me, of ik mijn licht als onafhankelijk aardwetenschapper en geo-journalist wilde laten schijnen op deze broeikasgaskampioen. Ik vertelde over hoe cokes de weggemoffelde basis onder onze moderne industriële samenleving zijn en hoe de hazen wereldwijd lopen, wat de steenkoolhandel betreft.

Alle spulletjes die we zo gemakkelijk met een druk van een vinger op het schermpje van onze telefoon uit China bestellen, zijn gemaakt met energie, die veelal met steenkool opgewekt wordt. En niet alleen die spulletjes. De hitte waarmee het gorilla-glas voor onze telefoonschermpjes gesmolten wordt, zelfs de elektriciteit waarmee we onze telefoontjes opladen in Nederland, wordt voor een groot deel direct of indirect opgewekt met steenkool.

Letterlijk elk modern gebouw dankt zijn bestaan via gewapend beton en staal, en de productie daarvan, aan steenkool. Er is op dit moment nog geen werkbaar alternatief voor het huidige productieproces van staal, waarbij cokes, dat is gesinterde steenkool, onmisbaar is. Dit geldt juist ook voor de meest moderne gebouwen van staal en glas, zoals het Museo Guggenheim Bilbao, waarvan de prachtige titanium dekplaten niet zonder cokes gemaakt hadden kunnen worden.

Afbeeldingsresultaat voor museo guggenheim bilbao wikimedia commons

HIer vind je een paar fragmenten uit de aflevering, waarin ik mijn zegje doe. Kijk ook zeker het gehele programma. Er worden krankzinnige feiten over onder meer de invloed van open-pit steenkolenmijnen op mensenlevens boven tafel gehaald.

Sam Gerritsen = Sam Gerrits